دانشکده داروسازی

فارماکوگنوزی که در ابتدا با نام "materia medica" شناخته میشد به معنی مطالعه دارو های حاصل از گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم ها و سایر منایع طبیعی و نیز ترکیبات تشکیل دهنده آنها است. واژه فارماکوگنوزی از دو کلمه لاتین "pharmakon" به معنی دارو و "gignoso" به معنی دانش منشا گرفته است. لذا فارماکوگنوزی به عنوان علم شناخت دارو تعریف میگردد. علم فارماکوگنوزی با گیاه شناسی و شیمی ترکیبات گیاهی رابطه نزدیک دارد. انجمن فارماکوگنوزی آمریکا فارماکوگنوزی را به عنوان " علم مطالعه مولکول های طبیعی (عموما متابولیت های ثانویه) که به علت اثرات درمانی، اکولوژی و سایر عملکردها مفید هستند" معرفی میکند. گونه های طبیعی که در علم فارماکوگنوزی به عنوان منشا استخراج اینگونه ترکیبات طبیعی شناخته میشوند شامل همه موجودات زنده زمین از جمله موجودات دریایی، گیاهان، قارچ ها و باکتری ها می باشند. حیطه های این علم همواره در حال تغییر است و به طور مداوم با توسعه سایر رشته های علمی و تکنولوژی تازه میشود. به همین سبب است که علم فارماکوگنوزی انتخاب مناسبی برای افرادی است که به انجام تحقیق و کار در مرز مشترک علوم مختلف ( و البته مکمل) مرتبط با طبیعت و موجودات زنده علاقه دارند.

حیطه های مهم فعالیت رشته فارماکوگنوزی

از جمله حیطه های مختلفی که در علم فارماکوگنوزی مورد مطالعه قرار میگیرد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1-       مطالعه خواص دارویی ترکیبات طبیعی با هدف کشف دارو و درک نحو عملکرد مکمل های دارویی و غذایی

2-       توسعه روش های آنالیتیک جهت کنترل کیفی ترکیبات طبیعی و فراورده های موجود در بازار دنیا

3-       مطالعه درمان های سنتی رایج در طب عوام و بررسی علمی اثر بخشی آنها (مطالعات اتنوبوتانی و اتنو فارماکولوژی)

4-       مطالعات میکروسکوپی و شناسایی گونه های دارویی مهم

5-       مطالعه عملکرد و safety ترکیبات یافت شده در غذا ها، مکمل ها، مواد افزودنی و سایر محصولات

6-       مطالعه ترکیبات طبیعی جهت اهداف ویژه کشاورزی مانند حشره کش ها، آفت کش های طبیعی

7-       کاربرد آرایشی بهداشتی ترکیبات طبیعی و عصاره ها

8-       علاوه بر این علم فارماکوگنوزی بر روی مصرف عصاره های خام و نیز مخلوط های نیمه خالص طبیعی به عنوان دارو و تحت عنوان گیاه درمان (phytotherapy) تمرکز دارد. گیاه درمانی که گاهی به عنوان طب مکمل در نظر گرفته می شود در حقیقت مطالعه علمی بر روی اثرات داروهای گیاهی و مطالعات بالینی این دسته از داروها است.

عمده فعالیت های آموزشی و پژوهشی رشته فارماکوگنوزی در دانشکده داروسازی شامل تدریس دروس مختلف نظری و عملی از جمله فارماکوگنوزی نظری و عملی، شیمی گیاهی، کشت بافت گیاهی، گیاهشناسی دارویی نظری و عملی؛ راهنمایی پایان نامه های عمومی و اجرای طرحهای تحقیقاتی در زمینه جداسازی و تعیین ساختمان مواد حاصل از گیاهان، بررسی اثربخشی فارماکولوژی گیاهان دارویی، آنالیز و استاندارد کردن فراورده‌های گیاهان دارویی و کشت بافت گیاهی می باشد.